chelatacja

Chelatory, związki chelatujące – co to jest?

Chelaty działają niczym szczypce. Chwytają jon metalu lub minerału, trzymają go mocno, aż zostanie usunięty z organizmu. Ta niezwykła zdolność chelatów (w tym EDTA) została m.in. wykorzystana w odtruwaniu z metali ciężkich. Ale nie tylko. Chelaty mają też wiele innych właściwości. 

Nasz organizm potrzebuje związków chelatowych, aby mógł prawidłowo funkcjonować. Zadbała o to także sama natura, bo chelatem żelaza we krwi jest hemoglobina, a chelatem magnezu – chlorofil w roślinach. Chelator ma tę właściwość, że coś daje i coś zabiera. A zabiera w tym wypadku akurat to, czego nasz organizm nie potrzebuje.

Związki chelatowe i ich działanie

W medycynie istnieje wiele związków chelatowych. Każdy z nich ma inne działanie. Oto niektóre z nich.

EDTA – kwas wersenowy, to organiczny związek chemiczny i jednocześnie syntetyczny aminokwas. EDTA tworzy kompleksy chelatowe za pomocą 4 atomów tlenu i 2 atomów azotu z jonami metali dwu i więcej wartościowymi. Są to związki dobrze rozpuszczalne w wodzie, całkowicie wydalane z organizmu wraz z moczem. EDTA jest w medycynie znany i powszechnie stosowany. Stosuje się go m.in. w zatruciach metalami ciężkim, leczeniu zaburzeń rytmu komorowego, przy hiperkalcemii, miejscowo w zmętnieniu rogówki (jontoforeza). Chelatację EDTA stosuje się terapii miażdżycy i chorób układu krążenia.

DMSA – kwas mezo-2,3-dimerkaptobursztynowy. Stosuje się go w leczeniu zatruć rtęcią i ołowiem. Metoda ta została zaproponowana w roku 1965 przez naukowców chińskich, a rozwinięta i wprowadzona w krajach Zachodu w połowie lat 80. XX w. DMSA jest dopuszczone przez amerykańską FDA do stosowania pediatrycznego w przypadku przekroczenia poziomu 450 μg/l rtęci we krwi. DMSA usuwa rtęć z całego ciała, z wyjątkiem mózgu, ponieważ nie przekracza bariery krew – mózg.

ALA – kwas alfa-liponowy, jest silną substancją antyoksydacyjną, która walczy z wolnymi rodnikami. W organizmie ulega transformacji w kwas dihydroliponowy i chelatuje rtęć oraz arszenik. Stosuje się go w leczeniu powikłań związanych z cukrzycą, niektórych komplikacji alkoholizmu i różnych zaburzeń wątroby. Kwas alfa-liponowy zwiększa skuteczność witaminy C i witaminy E w organizmie, potrafiąc regenerować ich właściwości antyoksydacyjne.

DEFEROKSAMINA – pochodna kwasu hydroksamowego. Chelatuje jony żelaza i glinu. Powstający związek chelatowy z żelazem ma czerwoną barwę i jest szybko wydalany z moczem oraz żółcią, które mają wówczas czerwone zabarwienie. Nie wchłania się z przewodu pokarmowego. Wskazaniem do stosowania deferoksaminy jest zatrucie żelazem i glinem. Można stosować ją też, gdy występuje nadmiar hemoglobiny i krwinek czerwonych, (tam, gdzie niegdyś stosowano upusty krwi w celach leczniczych). Dłuższe stosowanie wymaga systematycznej kontroli wartości morfologicznych krwi.

WITAMINA C – kwas askorbinowy, to mocny związek chelatujący. Należy do silnych antyoksydantów. Jest niezbędny do syntezy kolagenu i substancji międzykomórkowej. Aktywuje przemiany białkowe i węglowodanowe. Jego brak uniemożliwia prawidłowe tworzenie się tkanki łącznej. Bierze udział w tworzeniu uzębienia i układu kostnego, w syntezie hemoglobiny, w powstawaniu krwinek czerwonych oraz przyswajaniu żelaza. Duże dawki kwasu acetylosalicylowego zmniejszają stężenie kwasu askorbinowego w osoczu i płytkach krwi. Potęguje działanie kumarynowych leków przeciwkrzepliwych.

Nasze placówki
NZOZ CHEL - MED
ul. Dzika 4a, Warszawa
Rejestracja: 662 444 466
Dr Siwik: 604 450 000
Białostockie Centrum Chelatacji
ul. Rzymowskiego 43/28, Białystok
Dr Siwik: 604 450 000
NZOZ OL - MED
ul. Janowicza 30a, Olsztyn
Dr Siwik: 604 450 000